Column: Rinske van de Goor, Volkskrant 3 februari 2025
Eigenlijk vind ik hem gewoon een eikel. Hij gedraagt zich eisend en arrogant tegen de assistentes en onaangenaam amicaal tegen mij. Maar hij is mijn patiënt. Natuurlijk, als hij zich misdraagt spreken we hem erop aan, maar verder: we zorgen voor hem. Als hij komt, slik ik mijn antipathie in en help hem zo goed als ik kan. Want dat ik hem buitengewoon onsympathiek vind, betekent niet dat hij minder recht heeft op goede zorg.
Elk mens heeft in Nederland recht op zorg. Daarbij moet iedereen erop kunnen vertrouwen dat het daarbij niet uitmaakt of je dik of dun bent, zwart of wit en welk gender of welke politieke voorkeur je hebt. Dat is een behoorlijke uitdaging. Ook wij zorgverleners kunnen onze vooroordelenbril nooit helemaal afzetten. Maar we streven er wél naar: even goede zorg voor iedereen.
Maar Fleur Agema, onze minister van Volksgezondheid, wil dat veranderen. Zij wil dokters dwingen onverzekerde mensen alleen te helpen als ze hen ófwel aan een zorgverzekering, ófwel het land uit helpen.
Veel onverzekerde mensen zijn dakloos. Probeer maar eens een verzekering af te sluiten zonder woonadres: dat lukt haast niet. Arbeidsmigranten hebben een hoger risico onverzekerd te raken: zij krijgen nogal eens korte contracten met huisvesting erbij. Als zo’n contract eindigt, dan stopt hun verzekering en hun huisvesting en zijn ze per direct onverzekerd en dakloos.
Daklozen overlijden, schrik niet, tien tot dertig jaar eerder dan niet-daklozen. Want van dakloosheid word je ziek, heel ziek. Daklozen hebben veel zorg nodig, veel meer dan niet-daklozen. Gelukkig kunnen zij zorg krijgen bij speciale straatdokters. Wanneer deze zorg wordt gekort, zoals Fleur Agema wil, dan zullen zij noodgedwongen met al hun zorgvragen naar de (vele malen duurdere en nu al overbelaste) Spoedeisende Hulp moeten. Wat dan, Fleur, als mensen daar doodziek aankomen? Net als in Amerika het ziekenhuis uit duwen, opdat ze op de stoep van het ziekenhuis sterven?
Bezuinigen op zorg voor daklozen is economisch dom. En volstrekt onethisch.
Wat ook onethisch is, is dat onze minister van Volksgezondheid probeert zorgverleners in te zetten om een xenofobie-agenda uit te voeren: je krijgt pas betaald als je aan de deportatie van migranten meewerkt.
We zien wat er op dit moment in Amerika gebeurt. Waar het onderwijs, de wetenschap en de zorg door Trump II schaamteloos worden gepolitiseerd en ingezet voor de eigen agenda. Niet doen, Fleur
Wij artsen hebben een eed afgelegd. Daar staat onder meer in: ‘Ik zal zorgen voor zieken, gezondheid bevorderen en lijden verlichten. Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Ik zal aan de patiënt geen schade doen. Ik ken mijn verantwoordelijkheid voor de samenleving en zal de beschikbaarheid en toegankelijkheid van de gezondheidszorg bevorderen. Ik maak geen misbruik van mijn medische kennis, ook niet onder druk.’
Fleur, artsen moeten zo goed mogelijk voor mensen proberen te zorgen. Ik ook. Voor mijn snoezige 98-jarige patiënt én voor mijn patiënt met het hufterige gedrag, voor onverzekerde mensen en ook, mocht je mijn zorg ooit onverhoopt nodig hebben, voor jou.
En als dokter reken ik erop dat jij, als mijn minister, zo goed mogelijk voor de zorg probeert te zorgen. En onze artseneed respecteert en de zorg niet als populistisch politiek wapen inzet.