In het onderzoek komt ook de rol die de LHV speelde als aanvankelijke propagandist van het L-EPD, niet onder een kritische analyse uit. Mede onder invloed van al die kritische collega’s binnen en buiten Comité WAKE UP!!, de Vrije Huisarts en VPHuisartsen, alsmede honderdduizenden verontruste burgers, brievenschrijvers, columnisten en experts, heeft de Eerste Kamer recent een streep door Klink’s L-EPD plannen gezet. Deze vorm van samenwerking verdient voortzetting.
Hieronder de samenvatting.
Betere gezondheidszorg door betere informatie?
De informatietechnologie van het EPD in kaart gebracht en de controverse over toepassing in de Nederlandse gezondheidszorg.
In dit studieproject worden de EPD-technologie en de controverse die bestaat over haar introductie in de Nederlandse gezondheidszorg, geanalyseerd. Op basis van de ‘Actor-Network Theorie’ [ANT] * en de sociologie van ‘translation’ wordt geconcludeerd dat het EPD-project kan worden geïnterpreteerd als een aanval door de minister van Volksgezondheid op het sociotechnische netwerk, door allerlei heterogene ‘actoren’ in nieuwe rollen onder te brengen.
De geschiedenis en de ontwikkeling van het EPD worden onderzocht en de vier momenten van ‘translation’, geïdentificeerd door Callon – problematisering, interesseren, werven en mobiliseren- worden geanalyseerd.
In de tegenstand van huisartsen, in het bijzonder van de huisartsenorganisaties Comité WAKE UP!! en Stichting de Vrije Huisarts, tegen de invoering van het EPD [L-EPD hn] uitte zich een technologische controverse waarin deze actoren opponeerden tegen de belangrijkste protagonisten van het EPD, het ministerie van Volksgezondheid en de vertegenwoordiger van patiënten, de NPCF.
De beweegredenen voor het verzet van huisartsen worden besproken. De belangrijkste reden is dat de technologie de relatie tussen huisarts en patiënt negatief zal beïnvloeden, wat uiteindelijk leidt tot verschraling van het gezondheidszorgniveau. De weerstand van huisartsen tegen het EPD, wordt geïnterpreteerd als een ‘vertalingsfout’ door de netwerkorganisator, de minister van Volksgezondheid. Deze ‘vertalingsfout’ brengt met zich mee dat huisartsen hun nieuwe rol in het sociotechnische netwerk dat door het EPD wordt gerepresenteerd, niet accepteren. De ‘vertalingsfout’ wordt toegeschreven aan nalatigheid op alle vier ‘momenten van vertaling’.
Verder worden de hoofd punten van controverse onderzocht. Het EPD strijdpunt draait hoofdzakelijk rond twee punten: nationale versus regionale uitwisseling van medische gegevens (en daaraan verwante problemen als de effecten die worden toegeschreven aan de technologie en de ontwikleling van IT gebruik) en de opinie van burgers met betrekking tot het EPD alsmede de strijd om deze publieke opinie te vertegenwoordigen. In het proces van verzet tegen het EPD, wordt de officiële vertegenwoordiger van huisartsen, de Landelijke Huisartsevereniging, bekritiseerd en afgewezen als woordvoerder, waarmee het theoretische gezichtspunt van ‘ANT’ en sociologie van ‘translation’, bevestigd wordt.
Twee oplossingsrichtingen voor de controverse worden beschreven. Allereerst, indien we de autonomie van gebruikers erkennen om de effecten van nieuwe technologie op hun werk te evalueren, zou het project herzien kunnen worden en mogelijk opgeheven. Een tweede optie houdt een hernieuwde poging door VWS in, om huisartsen er succesvol te betrekken bij veranderingen, door middel van nieuwe onderhandelingen. Bij zulke onderhandelingen zou het focus verlegd kunnen worden naar de ontwikkeling van regionale informatienetwerken, om IT van onderaf te ontwikkelen, een route waarmee tegenstanders instemmen.
Stephen Verhage
Master Sociologie april 2010
Universiteit van Amsterdam
* Volgens ANT wordt ‘de waarheid’ voortdurend gemaakt en veranderd. Waarheid bestaat dus, en is tegelijkertijd veranderlijk. Zowel mensen als niet-mensen (dingen) hebben invloed op hoe de waarheid er op een bepaald moment uitziet.
http://ritskedankert.nl/dossiers/actor-netwerk-theorie/ant-in-het-kort
VPHuisartsen – 25 juli 2010
