Wat betekent dit voor de huisartsenzorg?
In de miljoenennota 2012 heeft minister Schippers bepaald dat het budgettair kader huisartsenzorg in de komende jaren op het niveau van 2009 wordt gehandhaafd. Geen enkele groei ondanks de toenemende zorgvraag vanwege de vergrijzing en de te verwachten volumegroei die het gevolg is van (financiële) drempels in de toegang naar de tweede lijn (denk hierbij ook aan de op handen zijnde sluiting van SEH’s) en GGZ.
Bij het opmaken van de balans moeten we vaststellen dat huisartsen binnen de kaders van de nieuwe zorgverzekeringswet (2006) met elkaar in concurrerende verhoudingen zijn gebracht waarbij de hoeveelheid werk toeneemt en de taart om te verdelen even groot blijft als in 2009. Het directe gevolg van deze situatie is dat iedere afspraak met een zorgverzekeraar, die een individuele huisarts meer geld oplevert, er in feite toe leidt dat hij zijn collega’s kannibaliseert.
Het bestuur van VPHuisartsen moet helaas vaststellen dat dit proces volop aan de gang is. Het hemd is kennelijk nader dan de rok. Zo zijn er huisartsen, die er wel een heel ruimhartig indicatiebeleid op nahouden als het gaat om het maken van echo’s, ecg’s en spirometriën. Grote delen van de praktijkpopulatie met vaak een uiterst lage vooraf-kans worden onderworpen aan allerlei onderzoek. Verspild geld dat in volgende jaren in mindering wordt gebracht op het budget van de te leveren basiszorg van de collega’s. Ook horen we dat er op verschillende plaatsen in het land onderhandelingen worden gevoerd door zorggroepen over nieuwe zorgproducten waarbij een flinke punt uit de beschikbare taart wordt verorberd met als gevolg dat andere groepen huisartsen in het land het volgend jaar met minder geld zullen moeten doen.
Het is volkomen voorspelbaar waar dit proces zal eindigen: een beperkt aantal huisartsen houdt het hoofd boven water door zich, al dan niet via de zorggroep, als een Kerstboom op te tuigen met modules en ketens. Een veel groter deel is ternauwernood in staat fatsoenlijke basiszorg te leveren bij een marginaal persoonlijk inkomen. Die zijn een gemakkelijke prooi voor zorgverzekeraars zoals bijvoorbeeld Menzis, die met Zorgpunt op het overnamepad is gegaan en nog onlangs heeft aangegeven op deze weg door te willen.
De toekomst? In een latere fase worden de Kerstbomen met elkaar en met Zorgpunt in concurrerende verhoudingen gebracht. De betrokken huisartsen zullen hun extraatjes weer moeten inleveren maar wel gedwongen zijn het meerwerk te blijven doen.
Van de generalistische zinnige en zuinige huisarts blijft op deze manier in elk geval niets over, terwijl we deze spil in de zorg op dit moment juist meer dan ooit nodig hebben om een goede bijdrage te leveren aan het beheersbaar houden van de kosten van de gezondheidszorg (zie VPHuisartsen Visiedocument https://www.vphuisartsen.nl/images/stories/PDFs_VPHuisartsen/Documenten2010/BijlageII_Visiedocument_VPHuisartsen_200810.pdf)
Bovendien levert hij een enorme bijdrage aan de kwaliteit van de gehele gezondheidszorg in ons land ( Starfield en ook Roberts, president van de WONCA).
Is er een alternatief?
De actiebereidheid van huisartsen in de afgelopen maanden heeft in elk geval opgeleverd dat de huisartsgeneeskunde volop in de schijnwerpers is komen te staan. Publicitair meestal in gunstige zin. Bovendien lijkt er ook een kentering te komen in het marktdenken van sommige politici en partijen. Zelfs minister Schippers sprak onlangs uit dat het zorgstelsel mogelijk zal moeten worden omgebogen naar, om met haar woorden te spreken, een model dat is samengesteld uit een mix van linkse en rechtse ideeën. Daarmee lijkt zij afstand te nemen van het neoliberale marktdenken zoals zij dit tot nu toe altijd heeft gepropageerd.
Korte tijd later werden experimenten in de omgeving van Eindhoven aangekondigd waarbij huisartsen en het ziekenhuis een gezamenlijk budget krijgen. Of populatiebekostiging het ei van Columbus is moet nog blijken. Maar het lijkt erop dat de weg van overleg en afstemming van strategie binnenkort weer wat meer open ligt. Mogelijk dat op die manier de kwaliteit en de kostenbeheersing van de zorg beter kunnen worden gediend.
Voor het bestuur van VPHuisartsen zijn bovenstaande ontwikkelingen reden om de leden nog eens te wijzen op het strategiedocument (https://www.vphuisartsen.nl/Speerpunten/Strategie-VPHuisartsen-n.a.v.-korting-112-miljoen.html) dat we in september aan alle huisartsen in Nederland hebben toegestuurd. Wij adviseren vast te houden aan deze koers die steun geeft aan de organisatie van de huisartsgeneeskunde in Nederland met betere garanties voor prijs en kwaliteit zonder dat we elkaar hoeven op te eten.
